Cuối năm, thời tiết chuyển lạnh với nhiệt độ giảm sâu và độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho các loại virus và vi khuẩn phát triển, đặc biệt gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Hệ miễn dịch non nớt khiến trẻ dễ mắc các bệnh lây nhiễm, gây lo lắng cho các bậc phụ huynh. Việc nhận biết sớm các bệnh thường gặp và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe con yêu.
Các bệnh thường gặp trong mùa lạnh
1.1. Cảm lạnh và cúm:
- Triệu chứng: Sốt (có thể sốt cao hoặc sốt nhẹ), ho (ho khan hoặc ho có đờm), nghẹt mũi, chảy nước mũi (trong hoặc xanh vàng), đau họng, đau đầu, đau nhức cơ thể, mệt mỏi, chán ăn. Cúm thường có triệu chứng nặng hơn và khởi phát đột ngột hơn so với cảm lạnh.
- Nguy hiểm: Viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phế quản, thậm chí có thể gây biến chứng nặng hơn ở trẻ có bệnh nền.
- Phân biệt: Cảm lạnh thường nhẹ hơn, kéo dài vài ngày. Cúm thường nặng hơn, sốt cao hơn, đau nhức nhiều hơn và có thể gây biến chứng.
1.2. Viêm phế quản:
- Triệu chứng: Ho nhiều (ho khan, ho có đờm, ho kéo dài), khò khè, khó thở (thở nhanh, thở gắng sức, co kéo cơ liên sườn), sốt (có thể sốt cao hoặc sốt nhẹ), thở khò khè.
- Nguy hiểm: Suy hô hấp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Viêm phế quản tái phát có thể dẫn đến hen suyễn.
1.3. Viêm phổi:
- Triệu chứng: Ho (ho khan hoặc ho có đờm, có thể ho ra máu), sốt cao (trên 38.5°C), khó thở (thở nhanh, thở nông, co kéo cơ liên sườn, cánh mũi phập phồng), đau ngực, rét run, môi tím tái (trong trường hợp nặng).
- Nguy hiểm: Viêm phổi là bệnh nguy hiểm ở trẻ em, nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nặng như tràn dịch màng phổi, áp xe phổi, nhiễm trùng huyết, suy hô hấp cấp, thậm chí tử vong.
1.4. Bệnh tay chân miệng:
- Triệu chứng: Sốt, nổi bóng nước (mụn nước) ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, trong miệng (lưỡi, lợi, niêm mạc má), mông. Trẻ có thể biếng ăn, quấy khóc.
- Nguy hiểm: Biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não, viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, suy hô hấp, thậm chí tử vong.
1.5. Hen phế quản:
- Triệu chứng: Ho nhiều về đêm và sáng sớm, khò khè, khó thở (cơn khó thở thường xuất hiện đột ngột, thở rít), nặng ngực.
- Nguy hiểm: Cơn hen cấp tính có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. Hen phế quản không được kiểm soát tốt có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ.
1.6. Viêm họng, viêm amidan:
- Triệu chứng: Đau họng, nuốt đau, sốt, ho, sưng hạch cổ.
- Nguy hiểm: Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang, thấp tim.
1.7. Tiêu chảy do Rotavirus:
- Triệu chứng: Tiêu chảy cấp, nôn mửa, mất nước, thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi.
- Nguy hiểm: Mất nước nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng trẻ.
Biện pháp phòng ngừa
2.1. Giữ ấm cho trẻ:
- Mặc áo ấm, quàng khăn, đội mũ, đi tất chân tay đầy đủ.
- Đảm bảo trẻ được giữ ấm khi đi ra ngoài, đặc biệt là vào buổi sáng sớm và tối muộn.
- Giữ ấm phòng ngủ của trẻ, tránh gió lùa.
2.2. Tăng cường sức đề kháng:
- Chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu vitamin C, vitamin D, kẽm.
- Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc.
- Khuyến khích trẻ vận động thể chất thường xuyên.
2.3. Duy trì môi trường sạch sẽ:
- Rửa tay thường xuyên cho trẻ bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, tránh ẩm ướt.
- Vệ sinh đồ chơi và vật dụng cá nhân của trẻ.
2.4. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh:
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bị bệnh hô hấp hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.
- Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người, đặc biệt là trong mùa dịch bệnh.
2.5. Tiêm phòng đầy đủ:
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo lịch tiêm chủng quốc gia, đặc biệt là vắc xin phòng cúm, phế cầu khuẩn, Rotavirus,…
2.6. Vệ sinh mũi họng:
- Nhỏ nước muối sinh lý thường xuyên cho trẻ để làm sạch mũi và họng.
2.7. Theo dõi sức khỏe của trẻ:
- Theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ, nếu thấy trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Mùa lạnh cuối năm tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh tật cho trẻ nhỏ. Việc chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa trên đây sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ một cách tốt nhất. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bệnh nào, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Khi trẻ có dấu hiệu bệnh, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp.
